Telewerken is een vorm van werkorganisatie waarbij werk dat anders op de locatie van de werkgever zou worden uitgevoerd, door een werknemer buiten deze locatie wordt verricht. De werknemer moet vrijwillig zijn en maakt gebruik van informatietechnologie en communicatiemiddelen.

Hoe wordt telewerken ingevoerd? Op welke locaties kan telewerken plaatsvinden?

 
 
Hoe telewerken invoeren?

Telewerken kan worden ingevoerd in het kader van een collectieve overeenkomst of een beleid dat door de werkgever is opgesteld.
Bij afwezigheid van een collectieve overeenkomst of beleid, kunnen de werkgever en de werknemer overeenkomen om telewerken te gebruiken.

Collectieve overeenkomst of beleid

De collectieve overeenkomst of het door de werkgever opgestelde beleid moet de volgende elementen specificeren:

• Voorwaarden voor de overgang naar telewerken (bijvoorbeeld in geval van een vervuilingsepisode)
• Manier waarop de werknemer de voorwaarden van telewerken en terugkeer naar werk zonder telewerken accepteert
• Manier van controle op werktijden of regulering van de werkdruk
• Vaststellen van de tijden waarop de werkgever de werknemer gewoonlijk mag contacteren
• Toegang van gehandicapte werknemers tot telewerken
• Toegang van zwangere werknemers tot telewerken
• Toegang van werknemers die zorgen voor een kind, ouder of naaste tot telewerken

 
Overeenkomst tussen werkgever en werknemer

De werkgever en de werknemer kunnen op elk moment overeenkomen om telewerken te gebruiken.
Ze formaliseren hun overeenkomst op elke mogelijke manier. Deze overeenkomst kan verschillende vormen aannemen, zoals een clausule in het arbeidscontract of een aanvulling op het contract.
Om geschillen te voorkomen, is het beter dat deze overeenkomst schriftelijk wordt vastgelegd.

Let op
In geval van uitzonderlijke omstandigheden (bijvoorbeeld dreiging van een epidemie) kan telewerken worden opgelegd zonder de toestemming van de werknemers. Deze bepaling is ook van toepassing in geval van overmacht

 
 
Moet de werkgever het sociaal-economisch comité (CSE) raadplegen om telewerken in te voeren?

In bedrijven met meer dan 50 werknemers moet de CSE, indien deze bestaat, worden geraadpleegd voordat telewerken wordt ingevoerd.

 
 
Op welke locaties kan telewerken plaatsvinden?

Tijdens telewerken kan de werknemer werken op alle locaties die zijn vastgelegd in de collectieve overeenkomst, het beleid of die door de werkgever zijn toegestaan, zoals:

• Thuis
• In een telecentrum, gedeeld kantoor
• Elke andere locatie voor werknemers die veel reizen

 
 
Wat zijn de verschillende telewerkfrequenties?

Er zijn 2 vormen van telewerken. De frequentie van telewerken wordt gespecificeerd in de collectieve overeenkomst of het beleid van de werkgever.

Regelmatig telewerken

Regelmatig telewerken zorgt voor consistentie in het schema (bijvoorbeeld 1 tot 2 dagen per week). Deze regeling wordt vastgelegd in de collectieve overeenkomst of het beleid van de werkgever.

Occasioneel telewerken

Occasioneel telewerken kan bijvoorbeeld bestaan uit enkele dagen of weken per jaar.

 
 
Kan telewerken door de werkgever worden geweigerd?

De werkgever kan telewerken weigeren.

Telewerken ingevoerd via collectieve overeenkomst of beleid

Als een werkgever weigert telewerken toe te staan aan een werknemer die daarvoor in aanmerking komt, moet hij zijn besluit motiveren.

Geen collectieve overeenkomst of beleid

Bij afwezigheid van een collectieve overeenkomst of beleid, is de werkgever niet verplicht om de reden van zijn weigering te verklaren.

Gehandicapte werknemer of mantelzorger

Wanneer een gehandicapte werknemer of een werknemer die zorgt voor een kind, ouder of naaste om telewerken vraagt, moet de werkgever de reden van zijn weigering verklaren.

Let op
In geval van uitzonderlijke omstandigheden (bijvoorbeeld dreiging van een epidemie) kan telewerken worden opgelegd zonder de toestemming van de werknemers. Deze bepaling is ook van toepassing in geval van overmacht

 
 
Kan de werknemer telewerken weigeren?

De werknemer kan weigeren om over te stappen op telewerken.
De weigering van de werknemer om telewerken te accepteren is geen reden voor beëindiging van de arbeidsovereenkomst.

Let op
In geval van uitzonderlijke omstandigheden (bijvoorbeeld dreiging van een epidemie) kan telewerken worden opgelegd zonder de toestemming van de werknemers. Deze bepaling is ook van toepassing in geval van overmacht

 
 
Wat zijn de verplichtingen van de werkgever jegens de werknemer in telewerk?

Werkmateriaal
Wanneer telewerken thuis wordt uitgevoerd, moet de werkgever de benodigde apparatuur voor telewerken leveren, installeren en onderhouden.

Deze verplichting moet worden nageleefd als de elektrische installaties en de werkplekken conform zijn.

Als de telewerker uitzonderlijk zijn eigen apparatuur gebruikt, zorgt de werkgever voor de aanpassing en het onderhoud ervan.

Gegevensbescherming
De werkgever heeft de verplichting om de gegevens die door zijn werknemers, inclusief de telewerker, worden gebruikt en verwerkt, te beschermen.

Deze verplichting geldt ongeacht of de telewerker de apparatuur van de werkgever of zijn eigen apparatuur gebruikt.

Informatie over het gebruik van apparatuur
De werkgever informeert de werknemer over eventuele beperkingen in het gebruik van apparatuur of computerhulpmiddelen of elektronische communicatiediensten.

De informatie moet de gebruiker waarschuwen voor de sancties in geval van niet-naleving van deze beperkingen.

Prioriteit voor toegang tot een functie zonder telewerk
De werkgever moet de werknemer prioriteit geven om een functie zonder telewerk in te vullen of terug te nemen die overeenkomt met zijn kwalificaties en beroepscompetenties.
Hij moet de werknemer ook informeren over elke functie van deze aard.

Controle en regulering van de werkbelasting van de werknemer
De werkbelasting, productie normen en resultaatcriteria die van de telewerker worden geëist, moeten gelijkwaardig zijn aan die van werknemers in vergelijkbare situaties die in de bedrijfsruimten werken.

Identieke referentiepunten die in het bedrijf worden gebruikt, worden aan de telewerker gegeven.

De werkbelasting en de uitvoeringsdeadlines worden beoordeeld volgens dezelfde methoden die worden gebruikt voor de werkzaamheden in de bedrijfsruimten.
Ze moeten in het bijzonder de telewerker in staat stellen zich te houden aan de regels met betrekking tot de arbeidsduur en met name de maximale arbeidstijd en rusttijden.

Jaarlijkse beoordeling
Elk jaar moet de werkgever een bijeenkomst organiseren om de arbeidsomstandigheden en werkdruk van de werknemer te bespreken.

 
 
Wat zijn de rechten van de telewerker?

Algemene rechten
De telewerker is een werknemer van het bedrijf.
Hij heeft dus dezelfde individuele en collectieve rechten als alle andere werknemers:

• Toegang tot opleiding
• Respect voor de privacy
• Gezondheid en veiligheid op het werk
• Toegang tot sociale activiteiten van het bedrijf, syndicale informatie en sociale voordelen (zoals maaltijdcheques en vakantietickets).

 
Recht op opleiding
Werknemers in telewerk hebben dezelfde toegang tot opleiding en loopbaanontwikkeling als wanneer zij niet in telewerk zouden zijn.

Werknemers die regelmatig telewerken, ontvangen bovendien een passende opleiding. Deze is gericht op de technische apparatuur die zij ter beschikking hebben en op de kenmerken van deze vorm van organisatie van werk.

Stopzetting van telewerk
De werkgever en de werknemer kunnen in onderling overleg besluiten om het telewerk te beëindigen en de terugkeer van de werknemer naar de bedrijfsruimten te organiseren.

Bijzondere voorwaarden voor terugkeer naar de uitvoering van het contract zonder telewerk kunnen worden voorzien door de collectieve overeenkomst of de toepasselijke statuten in het bedrijf.

De telewerker heeft prioriteit om een functie zonder telewerk in te vullen of terug te nemen die overeenkomt met zijn kwalificaties en beroepscompetenties.

Zijn werkgever moet hem op de hoogte stellen van de beschikbaarheid van elke functie van deze aard.

Ongeval op het werk
Het ongeval dat zich voordoet op de plek waar het telewerk wordt uitgevoerd tijdens de uitoefening van de professionele activiteit van de telewerker, wordt vermoed een werkongeval te zijn.

 
 
Wat zijn de verplichtingen van de werknemer in telewerk?

De werknemer in telewerk heeft dezelfde verplichtingen als elke andere werknemer.

Hij moet de instructies van de werkgever, de bepalingen in de collectieve overeenkomst, de statuten of het arbeidsovereenkomst respecteren.

Hij moet bijvoorbeeld de werktijden of de gebruiksvoorwaarden van de door de werkgever geleverde apparatuur respecteren.

De werkgever kan zijn werk controleren.

 
 
Moet de werkgever de kosten van telewerken vergoeden?

Kosten van telewerken
De werkgever moet de kosten vergoeden die door een werknemer zijn gemaakt in het kader van de uitvoering van zijn arbeidsovereenkomst.

Daarbij vergoedt hij de kosten die voortvloeien uit het uitoefenen van telewerk.

Deze vergoeding kan plaatsvinden op basis van de daadwerkelijk door de werknemer gemaakte en onderbouwde kosten (met facturen).
Het kan ook plaatsvinden door middel van het uitbetalen van een forfaitaire vergoeding.

Kosten voor vervoer van huis naar werk
De werkgever vergoedt 50% van de prijs van de abonnementen van de werknemer in telewerk voor zijn verplaatsingen tussen zijn gebruikelijke woning en zijn werkplek.

Het gaat om openbare vervoersdiensten zoals:

• Metro
• Bus
• Tram
• Trein
• Fietsverhuur

 
Wanneer telewerk slechts 1 of 2 dagen per week wordt uitgevoerd, is de vergoeding door de werkgever gelijk aan die van een werknemer die permanent in het bedrijf is. De hoogte van het abonnement verandert niet.

 
 
Wettelijke teksten en referenties (in het frans)

Franse Arbeidswet: artikelen L1222-9 tot L1222-11
Nationaal interprofessioneel akkoord van 19 juli 2005
Nationaal interprofessioneel akkoord van 26 november 2020

 
 
Bron:
Service-Public.fr

(De Nederlandse tekst is gebaseerd op de Franse versie: raadpleeg altijd de bron)